خبر آنلاین - وبلاگ > اسماعیلی، محسن - حفاظت از محیط زیست یکی از مهمترین دغدغه های بشر است زیرا افزایش جمعیت، رشد صنعت، مصرف زدگی افسار گسیخته و تغییرات آب وهوایی انسان را با مشکلات فراوانی مواجه ساخته است. به همین مناسبت مقاله حاضر نگاهی از دیدگاه فقه و حقوق دارد به مبانی و دلایل این دغدغه و آنچه باید در این زمینه انجام شود. 

اهمیت مباحث زیست محیطی

حفاظت از محیط زیست اکنون به یکی از مهمترین دغدغه های بشر تبدیل شده است؛ چراکه افزایش یکباره جمعیت،رشد صنعت و فناوری، مصرف زدگی افسار گسیخته شهروندان و تغییرات آب وهوایی، انسان را با مشکلات فراوانی مواجه ساخته است که به پایان رسیدن یا حداقل کاهش کمیت وکیفیت بهره مندی از مواهب نهفته در دامن طبیعت یکی از آنهاست.

اشتهای سیری ناپذیرافراد و مسابقه بی پایان در مالکیت و بهره‌وری از منابع طبیعی و حس سودجویی و فزون طلبی سرمایه داران و تولیدکنندگانِ بزرگ تهدیدی روزافزون برای منابع طبیعی و حقوق انسان‌ها محسوب می‌گردد. این یک دغدغه جهانی است و به همین دلیل از پنجاه سال قبل تا کنون بیش از 180 کنفرانس توسط مجامع بین المللی برگزار شده است که مهم ترین آن کنفرانس 1972 میلادی در استکهلم توسط سازمان ملل متحد بوده که طی اصول 26 گانه خود قواعدی را برای حفاظت محیط زیست مطرح کرد.

پس از آن باید از کنفرانس ریودوژانیرو برزیل نام برد که در سال 1992 میلادی با حضور سران 126 کشور شرکت کنندگانی در حدود ده هزار نفر و حضور نُه هزار خبرنگار از سراسر جهان تشکیل شد و ازجمله مصوبات آن چنین بود که استفاده دولت‌ها از خاک کشور خود نباید به گونه‌ای باشد که به کشورهای دیگر آسیب وارد رساند.

علت تشکیل جنبش‌ها و کنفرانس‌هایی از این نوع، وقوع حوادث دردناکی مثل واقعه بوپال هند در سال 1984 میلادی است که براثرنشت گاز به مرگ دو هزار نفر و آسیب دیدگی دویست هزارنفر انجامید و فجیع ترین ضایعه تاریخ نامیده شد و نیز وقوع حادثه اتمی چرنوبیل اوکراین که در سال 1986 میلادی موجب مرگ سیصد نفر و ایجاد پانصد میلیارد دلار خسارت گردید.

ازسوی دیگربه گزارش UNEP (برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد) متأسفانه سالیانه 5/6 میلیون تن فضولات و ترکیبات سمی که هفتاد درصد آنها مواد زائد پلاستیکی هستند و تجزیه آنها پنجاه سال طول می‌کشد، وارد آب دریاها می‌شود .همچنین طی دو دهه گذشته هزار سانحه دریایی رخ داده که فقط در سال 1985 منجر به ورود بیش از 312 میلیون تن نفت خام به آب دریا شده است.